Voorwoord door de voorzitter van de Stichting Indië Monument Deventer zoals uitgesproken op 4 mei 2022 We zijn hier bijeen om de Deventenaren te herdenken die in de duistere periode van 1942-1949 gesneuveld zijn in Indonesië, toen nog Nederlands-Indië. Maar het is goed te beseffen, dat daaraan voor Indonesië een duistere periode van ruim 3 eeuwen vooraf is gegaan. Het roemloos dieptepunt was zelfs kort geleden: Wat voor ons een periode van duisternis was, was voor Indonesië juist een periode van grote hoop, van licht aan de horizon. De aanleiding tot de strijd was simpel: de Britse bezettingsmacht die namens NL, een maand na de capitulatie van Japan, landde op Java. Veel dienstplichtige militairen hadden daar volop begrip voor. Uit de dagboeken en verhalen weten we van gevangenen die door het Indonesische leger goed behandeld werden, en die zelfs vriendschap sloten met hun bewakers. Maar in Nederland zelf hadden we de les van de Tweede Wereldoorlog nog niet geleerd. Indië was bij veel Nederlanders nog: ‘onze trots’ en ‘onze bron van rijkdom’. Veel dienstplichtigen zijn op die manier opgeofferd aan die trots, aan ons Indië: Indië verloren, rampspoed geboren. Die Koloniale oorlog verdient inderdaad geen schoonheidsprijs: het was geen strijd van het Goede tegen het Kwade. Integendeel. Het was de strijd van een overheerser tegen een onderdrukt volk dat verlangde naar zijn vrijheid. Was deze oorlog van de militairen? Een recente studie wekt gemakkelijk deze indruk. En daarbij kom ik tot de kern. En sommige landen zijn nog steeds niet zover. De huidige Oekraïense oorlog is het jongste droevige voorbeeld.
dan mag deze herdenking er volop zijn, dan krijgt dit monument meerwaarde! Het Monument De wachtende moeder. Een oorlogsmonument als protest tegen de oorlog. Een monument dat opvalt: niet in heldhaftigheid maar in kwetsbaarheid: Het offer voor onze trots was groot: 5300 omgekomen Nederlandse militairen, onder wie 50 Deventenaren. Dit monument is in 1999 opgericht voor de 14 Deventer gesneuvelde oorlogsvrijwilligers, die zich vol idealen in een avontuur hadden gestort, dat volledig anders ging uitpakken dan ze dachten. Ze hebben hun laatste rustplaats gevonden op 4 erevelden Java: Het landelijk thema van deze herdenking is De Verbinding. Wij willen met deze herdenking onze verbinding uitspreken Dit jaar willen wij speciaal aandacht te geven aan Coen van Straten, één van de namen op het monument. Hij maakte deel uit van een Marine patrouille, die een paar dagen voor de algehele wapenstilstand in 1949 in een hinderlaag liep van het TNI, het Indonesische leger. Coen overleefde het niet, evenmin als 6 van zijn maten, onder wie hun al te rechtlijnige luitenant. En de overlevenden? Die kregen het op een andere wijze nog zwaar te verduren! Ze moesten zich verantwoorden tegenover het onverbiddelijke militaire gezag: Dames en heren, ik wens u een mooie herdenking toe.
Programma Herdenking 4 mei 2022 Op deze dag zullen wij de Deventenaren herdenken die in de 2e Wereldoorlog en de periode erna gesneuveld zijn in toenmalig Nederlands-Indië Programma: 19.15 - Toespraak door Joep Walter (voorzitter Stichting Indiëmonument Deventer) 19.23 - Gedicht door Daniël Drost 19.27 - 1 minuut stilte 19.28 - Kransleggingen: door de heer Henk van Straten, nabestaande van C.R. (Coen) van Straten, namens Stichting Indië Monument door wethouder Frits Rorink namens de gemeente Deventer 19.30 - Bloemlegging door belangstellenden Na afloop in stille tocht naar het Verzetsmonument
Herdenking 15 augustus 2021 Door de omstandigheden werden wij wederom gedwongen een aangepaste herdenking te houden. Een algemene publieksherdenking was niet mogelijk. Omdat de aanwezigen verplicht waren op afstand van elkaar te zitten, was het aantal stoelen dat in de beschikbare ruimte paste, maatgevend voor het aantal genodigden. De kern van de herdenking waren een viertal toespraken door de volgende gastsprekers:
Kransen en bloemstukken zijn gelegd door:
Onder de knop FOTO-VIDEO vindt u een impressie van de herdenking.
Hieronder volgen de woorden van Paul Salakory: Welkom aan iedereen die vandaag aanwezig is bij het Indië monument ter nagedachtenis aan Nederlandse en Molukse slachtoffers in Zuidoost Azië in de periode 1941 tot 1950. Op 21 maart 1951 kwam het schip de Kota Inten als eerste aan bij de Loyddkade in de haven van Rotterdam. Aan boord waren Ambonese KNIL-militairen, die op dienstbevel naar Nederland kwamen. In totaal zouden er twaalf schepen aankomen met 12.500 Molukkers. Op het moment dat zij voet aan wal zetten, begon de geschiedenis van de Molukkers in Nederland. Toen nog dachten de militairen dat het een tijdelijk verblijf zou zijn. Maar het is anders gelopen. In dit jaar, 2021, herdenken we dat Molukkers 70 jaar in Nederland zijn. De toezegging die Molukkers in 1951 is gedaan, namelijk een verblijf van een half jaar in Nederland, is nooit waargemaakt. De 1e generatie Molukkers werd weggestopt in voormalige concentratiekampen. Ze mochten niet werken om zelf in hun levensonderhoud te voorzien en werden ver van de ‘beschaafde wereld’ gehuisvest. Dat heeft ontzettend veel leed opgeleverd, waarvan tot op de dag van vandaag de naweeën voelbaar zijn. Het was in het begin van de jaren ’60 dat Molukkers verhuisden van de barakkenkampen naar de zogenoemde Molukse wijken. In 1960 ontstond de eerste Molukse woonwijk in Appingedam. In Overijssel werden in 1961 de eerste drie wijken gebouwd. Tussen 1961 en 1966 ontstonden de overige wijken. Overijssel telt 7 gemeenten met Molukse woonwijken. Dat zijn: Almelo, Deventer, Nijverdal, Rijssen Staphorst, Wierden en Zwolle. Na een paar jaar wonen in de Molukse wijken kwam bij Molukkers het besef dat het tijdelijke verblijf een permanente vestiging was geworden. Suriname was, net zoals de Molukken en andere Indonesische eilanden, een kolonie van Nederland. Wijlen koningin Juliana zei op 25 november 1975 bij de onafhankelijkheid van Suriname, dat élk volk recht heeft op onafhankelijkheid. Haar uitspraak zette kwaad bloed bij ons, Molukkers. Want waar is ónze onafhankelijkheid? Hebben wij daar dan geen recht op? De Molukkers hebben gestreden en geleden voor en door de Nederlandse driekleur. Molukkers zijn ervoor gestorven. Wat onze ouders is overkomen…. ..de pijn en het verdriet is met geen pen te beschrijven. De eerste generatie Molukkers in Nederland heeft geen enkele kans gehad om zich in Nederland te ontplooien. Tot slot
De Vlag Uit op 15 augustus Voor miljoenen binnen het Koninkrijk der Nederlanden was 75 jaar geleden de oorlog nog niet voorbij. Zij moesten nog tot 15 augustus 1945 volhouden toen er met de capitulatie van Japan officieel een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Wij zullen het zeer waarderen indien U ook op 15 augustus de vlag in top uithangt. |
||||||
|